Công nghệ dần trở thành một thành tố quan trọng trong cuộc sống, hầu hết các bậc làm cha làm mẹ mong con tiếp cận với lập trình từ sớm đã trở thành xu hướng. Nhưng không ít ba mẹ lo lắng: Liệu tuổi của con có quá nhỏ để bước vào thế giới công nghệ này không?
Trên thực tế, có rất nhiều công cụ đã được thiết kế riêng cho trẻ nhỏ với giao diện dễ hiểu và nội dung thân thiện. Các phần mềm và website cho các bé từ 5 đến 10 tuổi bước đầu giúp các con khám phá lập trình một cách tự nhiên nhất. Mỗi phần mềm và trang web đều là cánh cửa mở ra một thế giới mới lạ – nơi các con vừa học mà chơi, vừa phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và sáng tạo ngay từ bước đi đầu tiên.
Tại sao nên đầu tư vào việc học lập trình cho trẻ từ 5 đến 10 tuổi?
Việc ba mẹ đầu tư cho con học lập trình trong độ tuổi 5 – 10 tuổi chính là một lựa chọn lý tưởng nhằm trang bị một kỹ năng nền tảng quan trọng cho con. Trước hết, các con sẽ học được khả năng lập trình, khả năng tự tư duy và tính sáng tạo khi xây dựng dự án. Sau đó, bản thân các con có đủ sự vững vàng bước vào thế giới số và tự mở ra cánh cửa tương lai cho mình.
Codekids – Lập trình nhí sẽ liệt kê những lý do ba mẹ nên đầu tư vào việc học lập trình của con trẻ ở độ tuổi từ 5 đến 10 tuổi:
Khơi gợi tính tò mò và sự khám phá ở trẻ
Với các con, học lập trình từ 5 đến 10 tuổi chính là một hành trình thú vị để khơi gợi tính tò mò và niềm say mê khám phá ở trẻ. Khi các con tiếp cận với các ngôn ngữ lập trình, con bắt đầu thắc mắc về cách mọi thứ được vận hành, từ trò chơi yêu thích cho đến các ứng dụng trên thiết bị di động.
Quá trình tự xây dựng ra những sản phẩm của riêng mình giúp con khám phá công nghệ và khả năng sáng tạo của chính mình. Lập trình khuyến khích trẻ quan sát và thử nghiệm viết câu lệnh, mỗi bước thực hiện con học được cách phân tích, đặt vấn đề và tìm ra lời giải cho chính mình. Đây chính là những yếu tố thúc đẩy sự tò mò, tính chủ động trong học tập ở trẻ.
Thúc đẩy niềm đam mê và sự yêu thích đối với công nghệ
Ngay từ nhỏ con được tiếp xúc với lập trình góp phần làm cho công nghệ trở nên quen thuộc và gần gũi với cuộc sống con trẻ. Khi đó, con trẻ hiểu được thế giới công nghệ, hình thành niềm đam mê và sự yêu thích đối với lĩnh vực này.
Con tự tạo ra được các dự án đơn giản thông qua việc học lập trình, các con không chỉ học được kiến thức học thuật mà con trải nghiệm được cảm giác tự hào và sự hứng thú khi thấy ý tưởng của mình trở thành hiện thực. Chính những thành quả này sẽ là chất xúc tác nuôi dưỡng thêm sự yêu thích và biến lập trình thành một niềm vui lâu dài của con.
Phát triển tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề của con
Học lập trình ở độ tuổi từ 5 đến 10 là một công cụ tuyệt vời giúp để rèn luyện tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề ngay từ khi con còn nhỏ. Ngay từ khi bắt đầu với bộ môn lập trình, con đã phải học cách phân tích và suy nghĩ theo từng bước để tạo ra các đoạn câu lệnh hoạt động chính xác. Và khi gặp các lỗi hay tình huống bất ngờ, con cần áp dụng tư duy phản biện để tìm hiểu nguyên nhân và thử lại các giải pháp khác nhau để khắc phục tình trạng.
Thông qua quá trình giải quyết các vấn đề lập trình từ đơn giản đến phức tạp, các bé sẽ hình thành kỹ năng lập luận chặt chẽ, tính linh hoạt và khả năng tự xử lý khó khăn. Chính những bài học này cũng sẽ có ích trong cuộc sống hằng ngày của con, con tự tin hơn khi đối mặt với những thử thách mới và cả những tình huống không đi đúng với định hướng ban đầu.
Hình thành thói quen tư duy sáng tạo trong con
Ở độ tuổi này, con trẻ tiếp thu nhanh và dễ dàng hình thành thói quen tư duy sáng tạo, vì thế việc cho trẻ tiếp xúc sớm với lập trình sẽ khơi dậy và rèn luyện khả năng sáng tạo một cách tự nhiên nhất. Quá trình lập trình khuyến khích con thử nghiệm các ý tưởng mới, tìm tòi những cách làm khác nhau để tạo ra được các sản phẩm độc đáo và có sự tối ưu.
Việc liên tục suy nghĩ cách tiếp cận mới và thử nghiệm các giải pháp khác nhau giúp trẻ tư duy sáng tạo, thúc đẩy sự linh hoạt trong suy nghĩ và khả năng kết hợp các kiến thức được học. Bên cạnh đó, với lập trình, con có thể biến ý tưởng trong trí tưởng tượng thành sản phẩm, điều này làm cho các con tin vào khả năng của mình và xây dựng được một nền tảng tư duy sáng tạo vững chắc.
Có sự chủ động với công nghệ và thích ứng được với sự đổi mới trong tương lai
Lập trình sẽ cho trẻ môi trường làm quen và chủ động với công nghệ, trang bị cho các con một hành trang có đủ sự tự tin và tính linh hoạt trong thế giới số hóa ngày nay. Thay vì chỉ là một người dùng công nghệ, khi học con trẻ hiểu rõ hơn về cách các ứng dụng và phần mềm hoạt động, qua đó làm chủ và sáng tạo ra công nghệ.
Điều này giúp con trẻ sẵn sàng thích ứng với một tương lai, mà ở đó có sự thay đổi không ngừng của công nghệ. Lập trình chính là một công cụ mạnh mẽ để rèn luyện khả năng thích ứng và đổi mới trong tư duy bởi trẻ không chỉ học cách giải quyết vấn đề mà còn biết cách tự học và tự cập nhật kiến thức.
Cách để chọn ngôn ngữ lập trình dành riêng cho trẻ 5 – 10 tuổi
Chọn ngôn ngữ lập trình cho trẻ có độ tuổi từ 5 đến 10, phụ huynh phải cân nhắc không chỉ về nội dung mà còn cần chú ý đến sự truyền tải của công cụ ấy. Tức là, cách mà công cụ khơi dậy trí tưởng tượng và niềm đam mê của trẻ đối với công nghệ. Chẳng hạn:
Từ 5 đến 8 tuổi: Trẻ thích học trong môi trường lập trình trực quan, nơi các công cụ có thể sử dụng khối lệnh kéo thả và hình ảnh sinh động để dễ hiểu hơn. Những công cụ này giúp trẻ tiếp cận lập trình một cách nhẹ nhàng và thú vị.
Từ 8 đến 13 tuổi: Trẻ bắt đầu tò mò và muốn tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình, nhưng ở mức độ đơn giản, phù hợp với sự phát triển tư duy của lứa tuổi này. Đây là giai đoạn trẻ có xu hướng tìm hiểu cách thức hoạt động của các chương trình và muốn tạo ra các dự án đơn giản.
Từ 13 tuổi trở lên: Trẻ có khả năng tiếp cận và học nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau, có thể hiểu sâu hơn về các khái niệm phức tạp trong lập trình. Đây là thời điểm trẻ sẵn sàng tiếp cận lập trình một cách toàn diện, từ cú pháp đến tư duy giải quyết vấn đề.
Và quan trọng nhất, ba mẹ hãy cùng trẻ khám phá những ngôn ngữ lập trình như một công cụ để con trẻ kể câu chuyện của mình, thể hiện cá tính và góc nhìn của bản thân.
Phần mềm dành cho trẻ học lập trình cho trẻ từ 5 – 10 tuổi
Scratch
Scratch là một nền tảng lập trình miễn phí do MIT phát triển, phù hợp với các bạn nhỏ từ 8 tuổi trở lên. Giúp các bạn dễ dàng hiểu về các khái niệm lập trình cơ bản như vòng lặp, điều kiện và biến thông qua các hình ảnh trực quan, sinh động. Scratch cho phép con trẻ lập trình tạo ra các trò chơi, câu chuyện hoạt hình của riêng mình bằng cách kết hợp các khối lệnh, thay vì gõ mã lệnh.
ScratchJr
ScratchJr là phiên bản đơn giản của Scratch, phù hợp với độ tuổi từ 5 đến 7 tuổi, giúp trẻ lập trình bằng cách kéo thả các khối lệnh mà không cần phải gõ mã. ScratchJr cho phép trẻ tạo ra những câu chuyện hoặc trò chơi cơ bản, giúp các em bước đầu làm quen với tư duy lập trình.
Tynker
Tynker là một phần mềm lập trình dành cho trẻ 5 – 10 tuổi, cung cấp nhiều bài học tương tác theo cấp độ, cho phép trẻ xây dựng trò chơi, câu chuyện hoạt hình. Nền tảng này còn có các dự án dựa trên Minecraft và LEGO, khiến trẻ em cảm thấy học lập trình thật thú vị và gắn bó hơn.
Code Monster
Code Monster là một nền tảng học lập trình dành cho trẻ em, đặc biệt phù hợp với trẻ trong độ tuổi tiểu học. Với thiết kế đơn giản và lối hướng dẫn trực quan, Code Monster giúp trẻ dễ dàng làm quen với lập trình cơ bản mà không cần nhiều kinh nghiệm. Code Monster sử dụng JavaScript với giao diện cung cấp hướng dẫn ngay trên màn hình, dẫn dắt trẻ qua từng bước từ cơ bản đến nâng cao.
Lightbot
Lightbot là một trò chơi giúp trẻ làm quen với các khái niệm lập trình cơ bản như thứ tự thực thi lệnh, vòng lặp, và điều kiện. Trẻ sẽ điều khiển robot thực hiện các nhiệm vụ trong trò chơi bằng cách lập trình các hành động, giúp trẻ hiểu cách tư duy logic.
Kodable
Kodable là ứng dụng giúp trẻ học các khái niệm lập trình cơ bản qua các trò chơi và câu đố. Kodable thiết kế các bài học từ đơn giản đến nâng cao với đầy màu sắc, cho phép con trẻ phát triển tư duy logic và khám phá thế giới lập trình một cách thân thiện và hấp dẫn.
Blockly
Blockly là một dự án mã nguồn mở của Google, hoạt động trên trình duyệt web và có giao diện trực quan tương tự như Scratch. Đặc biệt thiết kế để giúp trẻ nhỏ hiểu cách lập trình qua các khối lệnh màu sắc. Đây không chỉ là một ngôn ngữ lập trình thân thiện với trẻ em mà còn là một thư viện JavaScript mạnh mẽ, hỗ trợ tạo ra ngôn ngữ lập trình và trình chỉnh sửa khối hình ảnh.
Một số trang web miễn phí dành cho trẻ học lập trình từ 10 – 15 tuổi
- Code.org
Code.org là một nền tảng học lập trình phổ biến, cung cấp nhiều khóa học miễn phí từ cơ bản đến nâng cao. Các khóa học có thể giúp trẻ em làm quen với lập trình thông qua các bài học thú vị và các trò chơi, đặc biệt là các khóa học về Scratch và JavaScript. Trang web này đáp ứng yêu cầu của nhiều trường học tại Hoa Kỳ, yêu cầu học sinh phải hoàn thành ít nhất một giờ lập trình mỗi năm.
- Tynker
Trang web Tynker giúp học sinh từ 10 đến 15 tuổi học cách xây dựng các trò chơi, ứng dụng và website. Tynker sử dụng giao diện kéo thả giống như Scratch nhưng cũng cung cấp các khóa học với ngôn ngữ lập trình như Python và JavaScript khi học sinh sẵn sàng. Ngoài ra, Tynker còn cung cấp bài học STEM, Robotics và Minecraft.
- Khan Academy
Khan Academy cung cấp các khóa học lập trình miễn phí với nhiều chủ đề, bao gồm JavaScript, HTML/CSS, và SQL. Những khóa học này rất phù hợp với trẻ từ 10 đến 15 tuổi, giúp các em làm quen với lập trình web và đồ họa máy tính. Đặc biệt, Khan Academy có những khóa học lập trình thông qua các bài giảng video, bài tập thực hành và các dự án tương tác.
- Botlogic.us
Botlogic.Us là một nền tảng học lập trình miễn phí được thiết kế dành riêng cho học sinh ở độ tuổi trung học cơ sở hoặc học sinh có hứng thú với lập trình, game, và công nghệ. Đây là một công cụ học lập trình cho phép người dùng tạo ra các bot và trò chơi đơn giản thông qua các khối lệnh kéo và thả. Qua đó, nắm bắt được các nguyên lý lập trình như logic điều kiện, vòng lặp, và biến.
Kết luận
Khi cùng con trải nghiệm công cụ học lập trình cho độ tuổi nhỏ, ba mẹ sẽ nhận ra rằng thế giới công nghệ không còn là điều xa vời, khô khan hay quá khó khăn với các bạn nhỏ. Những phần mềm và ứng dụng phù hợp vừa tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với công nghệ, vừa gắn kết tình cảm giữa ba mẹ và con cái.
Học lập trình sẽ trở thành một nền tảng giúp con phát triển tư duy, xây dựng sự tự tin chinh phục được những thử thách mới mẻ. Vì vậy, đầu tư vào những công cụ học lập trình phù hợp chính là sự đầu tư đúng đắn mở rộng cánh cửa tương lai của con trẻ.
Nếu ba mẹ đang tìm kiếm người bạn đồng hành cùng con bước vào thế giới lập trình, khám phá những điều kỳ thú trong khoa học và công nghệ, hãy đến với Codekids – Lập trình nhí. Bởi, Codekids tin rằng bản thân có đủ năng lực và tình yêu thương dành cho các bé nhà mình.
